Duszpasterstwo ChorychUniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie

Historia kaplicy

Duszpasterstwo w szpitalu po II wojnie światowej

W 1949 r. w szpitalu rzeszowskim zatrudniono 11 pielęgniarek, co było początkiem procesu zastępowania sióstr zakonnych personelem świeckim. Nie spowodowało to jeszcze zwalniania zakonnic, zwłaszcza że w końcu lat czterdziestych zajmowały się one nie tylko pielęgnacją chorych, ale wykonywały też szereg czynności wymagających specjalistycznego przygotowania i niezbędnej praktyki. Niełatwo więc było zastąpić je z dnia na dzień niedoświadczonym personelem. Nadal była czynna kaplica szpitalna. Po usunięciu sióstr zakonnych ze szpitala opiekowała się nią jedna z salowych, pracujących na sali operacyjnej - Kunegunda Czarnecka.

W Kronice szpitala, prowadzonej do 1979 r., a znajdującej się w Archiwum Państwowym w Rzeszowie zanotowano, że opiekowała się tą kaplicą do czasu jej zlikwidowania. W kaplicy grała na organach podczas odprawiania Mszy Św. przez m.in. wieloletniego kapelana ks. Ludwika Wywrockiego (✝1965). Kapłan ten już w czasie okupacji pełnił funkcję kapelana szpitalnego. Kronika szpitalna pod rokiem 1965 zanotowała o zmarłym, że „wszyscy pracownicy bardzo go żałowali, a w pogrzebie brali udział także kibice piłki nożnej, ponieważ ks. Wywrocki nie opuścił żadnego meczu".

Wspomniana Kronika pod rokiem 1967 podaje, że „reumatologia i neurologia rozbudowane i powiększone o pomieszczenia dawnej kaplicy, zajęły pomieszczenia w starym budynku". Znajduje się tam też wzmianka o zmarłej opiekunce kaplicy p. Czarneckiej, długoletniej salowej szpitala, która po zlikwidowaniu kaplicy odwiedzała kościół farny. Ponieważ Kronika szpitalna nie podaje daty likwidacji kaplicy, informacji na ten temat należało zaczerpnąć od tych, którzy ją pamiętali. A byli to księża z parafii farnej, którzy po śmierci ks. Wywrockiego posługiwali chorym dochodząc do szpitala z kościoła parafialnego. Zaopatrywanie chorych odbywało się w ten sposób, że na życzenie pacjenta, za zgodą ordynatora oddziału, przychodził kapłan i spełniał swoją posługę. Wcześniej jednak miał obowiązek zgłoszenia się w Izbie Przyjęć. Ponieważ szpital miał kilka oddziałów i następowała dalsza ich rozbudowa, zdarzało się, że wezwania miały miejsce kilka razy dziennie, a także niejednokrotnie w nocy. Ponieważ nie było kaplicy, każdorazowo należało przynieść Najśw. Sakrament z kościoła do szpitala.

Od osób, które pamiętają wystrój kaplicy szpitalnej, wiadomo, że posiadała ona ołtarz z drewna i tabernakulum, w którym przechowywano Najśw. Sakrament. Były naczynia i szaty liturgiczne służące do odprawiania Mszy Św. Kapelan, ks. Ludwik Wywrocki, codziennie przychodził do szpitala, posługując chorym rano, a następnie odprawiał Mszę św. Ponieważ był także katechetą, czasem pomagali mu w posłudze szpitalnej księża z parafii farnej. W kaplicy był także konfesjonał, a na podwyższeniu znajdował się mały chórek, na którym była fisharmonia. Wejście do kaplicy znajdowało się od podwórza, gdzie na kamiennym cokole stała z kamienia wyrzeźbiona figura MB Niepokalanie Poczętej z koroną gwiazd nad głową. Z relacji osób znających tę figurę wiadomo, że z chwilą likwidacji kaplicy (tzw. remont) również figura Matki Bożej została usunięta i po renowacji w pobliskim zakładzie kamieniarskim Tadeusza Janika, przewieziona na Staromieście, gdzie stoi po dziś dzień koło domu - ochronki Sióstr Służebniczek.

Warto także zanotować fakt, iż przed likwidacją kaplicy szpitalnej Najśw. Sakrament potajemnie przeniesiono do kościoła farnego. Natomiast naczynia, szaty liturgiczne, ołtarz, konfesjonał i fisharmonia zniknęły bez śladu. Prawdopodobnie był to rok 1966 lub pierwsza połowa 1967. Przez dłuższy okres czasu posługi chorym spełniali księża z parafii farnej, a pod koniec lat siedemdziesiątych dołączyli do nich księża z parafii pw. Świętego Krzyża i Ojców Bernardynów. Wtedy też czynione były także starania, aby otworzyć pobliską kaplicę cmentarną pw. Trójcy Świętej na starym cmentarzu i utworzyć kapelanię szpitalną. Po solidarnościowym zrywie w 1980 r. we wrześniu odprawiono Mszę Św. na Oddziale Chirurgii Ogólnej, a potem także w holu innych oddziałów Szpitala Wojewódzkiego. Wreszcie z końcem czerwca 1981 r. Ordynariusz Przemyski ks. bp Ignacy Tokarczuk mianował rektorem kaplicy pw. Trójcy Świętej i kapelanem szpitala, dotychczasowego wikariusza parafii pw. Św. Krzyża, ks. Feliksa Flejszara.

Zatrudniony początkowo na umowie - zleceniu, starał się o przywrócenie dawnej kaplicy w szpitalu, jednak Dyrekcja oddzielnym pismem z 5 października 1981 r. odpowiedziała, że nie będzie to możliwe, ponieważ w dawnej kaplicy urządzono 3 sale dla chorych z 13 łóżkami Oddziału Neurologicznego.

Uzyskano natomiast pomieszczenie na przechowywanie Najśw. Sakramentu na Oddziale Fizykoterapii oraz możliwość celebrowania Mszy Św. w niedziele na korytarzu tegoż oddziału, który czynny był tylko w dni powszednie.

Z kolei podjęto następne starania o przygotowanie stałej kaplicy. Zostały one uwieńczone sukcesem za dyrektora lek. med. Jerzego Franczaka, który przekazał na ten cel salę wykładową i szatnię. Było to w marcu 1982 r. Adaptacja sali wykładowej na kaplicę trwała dość długo. Życzliwość pracownika Działu Technicznego inż. Józefa Bochenka, który zaprojektował wnętrze i praca wykonawców, pozwoliły kapelanowi w maju 1983 r. na celebrowanie Mszy św. już w nowej kaplicy. Ale prace wykończeniowe trwały nadal.

24 lipca 1983 r. kaplicę szpitalną pw. Św. Łukasza poświęcił i celebrował w niej Mszę św. z kazaniem ks. infułat Jan Stączek, proboszcz parafii farnej. Od tego czasu codziennie w tej kaplicy sprawowana jest liturgia Mszy św. Kaplica jest otwarta od godz. 6.00 rano do 20.00 wieczorem. Posługa duszpasterska odbywa się codziennie rano zarówno na oddziałach Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego jak również Wojewódzkiego Szpitala Onkologicznego. Przez 3 lata, od 1985 r. pomagał w duszpasterstwie szpitalnym ks. Zygmunt Mularski, a po jego przejściu na probostwo ks. Jerzy Grudniak. W kaplicy Szpitala Nr 1 połączonego z Oddziałem Onkologicznym zostały wprowadzone nabożeństwa różańcowe w październiku, w maju tradycyjne „majówki" z litanią do NMP, a w wigilię Bożego Narodzenia - uroczysta „Pasterka". Zimą roku Pańskiego 1991/1992 przeprowadzano remont skrzydła szpitalnego, w którym znajduje się kaplica. Remontowi poddano także kaplicę, co sprawiło, że nabrała jeszcze piękniejszego wyglądu. 10 listopada 1992 r. kaplicę na nowo poświęcił i celebrował w niej Mszę św. Ordynariusz Rzeszowski J.E. ks. bp Kazimierz Górny.

Ponieważ na dziedzińcu przy dawnej kaplicy stała figura Niepokalanej, lek. med. Józef Stasieńko z Oddziału Chirurgii Ogólnej wraz z innymi lekarzami, również z Oddziału Ginekologii ufundował rzeźbioną w kamieniu figurę MB, którą podczas remontów Izby Przyjęć i podwórza szpitalnego, prowadzonych za dyrektora inż. mgr Ludwika Noworolskiego ustawiono na środku dziedzińca przy głównym wejściu do szpitala. 24 czerwca 1996 r. tę figurę MB Niepokalanie Poczętej, usuniętą 30 lat temu, poświęcił Ordynariusz Rzeszowski J.E. ks. bp Kazimierz Górny.

Rok 1997 zapisał się w historii szpitala wielkim wydarzeniem, to jest Jubileuszem 100-lecia Szpitala. 18 października we wspomnienie św. Łukasza, patrona Służby Zdrowia, została odprawiona uroczysta Msza św. na głównych schodach wejściowych do szpitala przez Ordynariusza Diecezji Rzeszowskiej J.E. ks. bpa Kazimierza Górnego, który poświęcił też pamiątkową tablicę z napisem:

CHOREMU ULŻYJ W CIERPIENIU I OKAŻ MU SERCE

umieszczoną obok głównych drzwi. W koncelebrze brali udział księża kapelani rzeszowskich szpitali i proboszcz parafii farnej ks. Stanisław Bełza. Czytań liturgicznych podjęli się pracownicy szpitala, a uroczystość uświetniła Orkiestra Zakładowa WSK z Rzeszowa.

W następnych latach kaplica szpitalna otrzymała nowe wyposażenie, to jest: ołtarz soborowy, ambonkę, konfesjonał i 19 nowych sosnowych ławek ufundowanych przez Kościół Rektoralny pw. Świętej Trójcy. Nowy dyrektor dr n. med. Bernard Waśko (od grudnia 1998 r.) przeprowadził remonty niektórych oddziałów, tj. Anestezjologii, Dermatologii, Położnictwa i Okulistyki, poprosił o ich poświęcenie i otwarcie Biskupa Rzeszowskiego.

Po przeprowadzeniu docieplenia gmachu szpitala, poświęcenia całego głównego budynku, dokonał zaproszony ks. inf. Józef Sondej 22 października 2002 r.

Zanim to nastąpiło, w kaplicy szpitalnej w obecności dyrekcji i pracowników poszczególnych działów szpitala, została odprawiona uroczysta Msza Św. z okolicznościowym kazaniem. W Słowie Bożym celebrans nawiązał do wspomnienia św. Łukasza przypadającego 18 października, Patrona tutejszej kaplicy i całej Służby Zdrowia.

W listopadzie 2015 roku rozpoczął się remont generalny kaplicy. Zdemontowano boazerię i położono płyty kartonowo – gipsowe, wyrównano posadzkę, zdemontowano dwa przedsionki. Wykonano marmurowe prezbiterium wraz z ołtarzem, amboną i postumentami pod figury. Na oknach zostały zamontowane witraże, wykonano oświetlenie i nagłośnienie, wymieniono część ławek i konfesjonał, oraz meble w zakrystii.

Kaplica szpitalna pw. Św. Łukasza, usytuowana w zacisznym miejscu na parterze głównego budynku stwarza możliwość łatwego dojścia dla pacjentów, zapewniając jednocześnie atmosferę modlitewnego skupienia. Trudno sobie wyobrazić dla tego punktu sakralnego inne miejsce, niż to obrane na początku lat osiemdziesiątych.

Otwarta w ciągu dnia kaplica szpitalna odwiedzana jest przez Personel, chorych oraz ich rodziny, by wyprosić łaskę pomyślnej operacji i zdrowia dla najbliższych. W kaplicy dostępne są różne czasopisma katolickie, zachęcające do pobożnej lektury.

Kaplica będąca niejako sercem Szpitala, przez obecność Jezusa Eucharystycznego, oraz relikwii św. o. Pio i św. s. Faustyny zlewa obfite łaski, udziela błogosławieństwa całemu Ludowi Bożemu.